خدمات شاتکریت و مش(اجرای شاتکریت)
خدمات شاتکریت و مش (اجرای شاتکریت)
شرکت سازه آفرینان
خدمات شاتکریت و مش یکی از ترفندهای سازه‌ای محبوب بشمار می‌آید. از آنجایی که استفاده از بتن و میلگرد مش؛ مزایای بسیاری از جمله در دسترس بودن، صرفه جویی در هزینه‌ها و کاهش زمان اجرا را در برمی‌گیرد؛ تکنیک‌های شاتکریت به طور گسترده در فعالیت های عمرانی و معماری مورد توجه قرار گرفته است. به همین خاطر اجرای شاتکریت به عنوان بهترین گزینه و راهکار به بسیاری از پروژه‌ها پیشنهاد می‌شود.
مش و شاتکریت چیست
مش یا عملیات مش‌بندی، به مجموعه‌ای از میلگردهای شبکه‌ای گفته می‌شود که باعث افزایش مقاومت کششی سازه می‌شود. از آنجایی که بتن از مقاومت پایینی در برابر کشش برخوردار است؛ مش بندی به عنوان استخوان بندی اجرای سازه نگهبان وظیفه حفظ انسجام بتن را برعهده میگیرد. مش نه تنها به شکل میلگردی؛ بلکه در برخی پروژه‌ها به صورت توری های فلزی ضخیم و انعطاف پذیر نیز استفاده می‌شود.
استفاده از روشی با ترکیب شبکه مش و شاتکریت می‌تواند در بسیاری مواقع موارد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال این تکنیک برای نگهداری دیوارهای مجاور با احتمال ریزش در زمان گود برداری، راه و جاده سازی، ساخت پل، سد آبی و همچنین تثبیت شیب‌های ناهموار؛ مناسب‌ترین راهکار عملی می‌باشد.
خدمات شاتکریت چیست؟
شاتکریت (shotcrete) به روشی برای روکش کردن سطوح با استفاده از بتن گفته می‌شود. ترکیبات شاتکریت شامل سنگ دانه‌های سیمان، ماسه، درصد زیادی آب و همچنین مواد شیمیایی افزودنی می‌باشد به همین خاطر حالتی مایع دارد که می‌تواند با پاشش بر روی دیواره‌ها به خوبی آن را پوشش دهد.
شاتکریت یکی از مصالح ساختمانی پرطرفدار است که به دلیل مزایایی که دارد، مانند مقاومت در برابر زلزله، آتش، آب و رطوبت، از آن استفاده می‌شود. این مصالح در ساختمان های بلند، پل ها، تونل ها و سازه های بتنی استفاده می شود.
برای اجرای شاتکریت در ساختمان، ابتدا باید محل نصب آن را تعیین کرد. سپس با استفاده از فولاد درجه یک یا شبکه فولادی، قالب سازی شاتکریت انجام می شود. بعد از قالب سازی، شاتکریت به صورت پیچیده ای روی قالب نصب می شود و به کمک یک پمپ، با مواد مخصوصی که شامل آب و سیمان هستند، روی قالب به خوبی چسبیده می شود.
در نهایت، بعد از خشک شدن شاتکریت، قالب از آن برداشته می شود و سطح نهایی آن تمیز می شود. اگر در نهایت نیاز به تراکم بیشتری دارید، می توانید سطح شاتکریت را با پمپ هوا تراکم کنید.
اجرای شاتکریت نیاز به مهارت و تخصص دارد و باید توسط کارشناسان مجرب و ماهر انجام شود. همچنین برای اجرای صحیح و بدون مشکل، باید از مواد با کیفیت و مطابق با استانداردهای مربوطه استفاده شود.
از آنجایی که شکل‌دهی و اجرای بتن بر روی سطوح بزرگ و با شکل‌های نامنظم کاری بسیار دشوار و زمانبر است؛ اجرای شاتکریت می‌توند تاثیر چشمگیری در کاهش هزینه‌ها و زمان اجرایی پروژه با حذف پروسه قالب‌بندی داشته باشد. به این صورت با استفاده از دستگاه‌های مخصوص و انتقال مواد بر روی فضای مش بندی شده میتوان سطحی منسجم و بدون احتمال ریزش داشت.
این تکنیک به ترکیبی از نیروی انسانی و ماشینی نیاز داد. در این فرایند یک فرد با تجربه در زمینه اجرایی با نگه داشتن نازل دستگاه مواد را به صورت لایه‌هایی با ضخامت 5 تا 15 سانتی متر بر روی شبکه مش‌بندی می‌پاشد.
برای انجام خدمات شاتکریت و مش؛ پس از انجام پروسه مش بندی و قرار دادن آن بر روی سطح، مواد سیمانی در داخل دستگاه ریخته شده و با فشار هوا بر روی محل موردنظر ریخته می‌شود.
انواع شاتکریت
روش های اجرایی خدمات شاتکریت می‌تواند به شکل‌های مختلفی صورت گیرد. انتخاب مناسب‌ترین شیوه بر عهده مهندس پروژه و یک فرد متخصص است. مسائلی همچون شرایط اقلیمی، هزینه اجرایی، نیازهای پروژه و نوع آن می‌تواند در این انتخاب تاثیرگذار باشد.
شاتکریت خشک (DMS)
در این فرایند مخلوطی از سیمان و ماسه مرطوب از طریق لوله های شلنگ مانندی بر روی محل مورد نظر پاشیده می‌شود. در روش خدمات شاتکریت خشک، استفاده از آب در میزان محدودتری و در زمان خروج از نازل می‌باشد. به این صورت که مواد به نسبت لازم با یکدیگر مخلوط شده و روی قیف دستگاه قرار میگیرد.
در ادامه هوای فشرده مواد را به شلنگ منتقل کرده و در همان هنگام آب از طریق یک حلقه به مواد اضافه شده و در هنگام پاشش آن را خیس می‌کند.
کنترل میزان آب خروجی باید توسط اوپراتور یا کارگر فنی تعیین شود تا به اندازه لازم مورد استفاده قرار گیرد. کاربرد این روش عموما برای آب‌بندی، تعمیرات بتن، پوشش‌دهی دیواره‌های گودبرداری و محیط‌هایی با محدودیت استفاده از تجهیزات زیاد می‌باشد.
مزایای شاتکریت خشک
روش شاتکریت خشک دارای مزایایی از جمله موارد زیر است:
- امکان مدیریت و کنترل میزان آب
- مقاومت و پایداری اولیه بالا
- کاهش زمان نگهداری مواد اولیه
- پمپاژ کردن طولانی مصالح
معایب شاتکریت خشک
برخی از معایب این روش را میتوان نکات زیر عنوان کرد:
- نیاز به یک نیروی اوپراتور با تجربه جهت تعیین و کنترل آب خروجی از نازل
- هزینه های بالاتر
- انتشار گرد و غبار و آلودگی
- امکان هیدراته نشدن برخی از دانه‌ها و عدم پخش آب به صورت یکدست
شاتکریت مرطوبت (WMS)
در اجرای خدمات شاتکریت و مش به روش مرطوبت، موادی از جمله سنگ دانه‌های شن، ماسه و مواد افزودنی با میزان آب لازم به طور کامل مخلوط و یکدست می‌شوند. پس از آماده سازی مواد داخل دستگاه ریخته شده و فشار هوا باعث عبور آن از لوله‌ها می‌شود و در نهایت آن را به صورت پاششی خارج می‌کند.
از این روش عموما برای مواقعی با میزان بازدهی بالا استفاده می‌شود. زیرا سرعت کار بسیار بالا است و میتوان در زمان کوتاهی حجم وسیعی را پوشش داد.
مزایای شاتکریت تر
از آنجایی که این روش جزء تکنیک های جدید و مدرن روز دنیا محسوب می‌شود دارای نقاط قوت بسیاری از جمله موارد زیر می‌باشد:
- امکان اجرا برای سطوح نامنظم و دارای انحنا همچون استخر
- ایجاد آلودگی محیطی کمتر در اثر کنترل گرد و خاک
- انجام فرایند با کیفیت بالا و یکدست‌تر
- مدیریت هزینه‌ها با کاهش نیروی کار
- اندازه‌گیری و کنترل دقیق میزان آب مورد استفاده در مراحل اولیه کار
معایب شاتکریت مرطوب
استفاده از روش اجرایی شاتکریت تر نیز همانند سایر روش‌ها بدون نقاط ضعف و محدودیت نیست. برخی از معایب این تکنیک از جمله مولفه‌های زیر است:
- استحکام باند کششی کمتر است
- هدر رفت مواد
- کنترل و مدیریت حمل نقل مرطوبت
نیلینگ و شاتکریت
نیلینگ یا میخ کوبی دیواره یکی از روش‌های جانبی اجرای خدمات شاتکریت و مش می‌باشد. در این نوع از سازه که عموما برای خاک و جهت افزایش پایداری و مقاومت آن انجام می‌شود؛ از میلگردهای فولادی جهت مهار کردن نیروی خاک و سطح استفاده می‌شود. این روش اجرایی برای سازه‌های نگهبان موقت و دائمی، مهاربندی دیواره‌های گودبرداری و خرپا قابل استفاده است.
در روش نیلینگ میلگردهایی فولادی با قطر 28 تا 40 میلی متر که به آن نیل یا میخ گفته می‌شود؛ به درون خاک فرو رفته و سپس با دوغاب پر می‌شوند. استفاده از سازه های میخ مانند جهت تثبیت و پایداری بیشتر شبکه مش بر روی سطوح شود. بنابراین مقاومت این روش برای جلوگیری از ریزش بسیار بالا است.
سپس در محله بعد از ایجاد شبکه مش، خدمات شاتکریت دیواره را به صورت یکسره با ضخامت 10 تا حدود 20 سانتی متر پوشش می‌دهد. درگیر شدن شبکه‌هایی از میله‌های توخالی یا توپر با بتن می‌تواند ترکیب بسیار مستحکمی از لحاظ تحمل نیروی فشاری و کششی باشد.
هدف از اجرای مش و شاتکریت در سازه نگهبان
فرایند گود برداری در زمان ساخت می‌تواند یکی پرخطرترین مراحل اجرایی باشد. زیرا درصورتی که تدابیر لازم امنیتی برای سازه‌های مجاور لحاظ نشود؛ امکان ریزش و نشست آنها وجود دارد. به همین دلیل استفاده از خدمات مش و شاتکریت به منظور سازه نگهبان یکی از بهترین راهکارها برای مدیریت پروژه‌هایی با امکان ریزش ساختمان‌های مجاور می‌باشد.
استفاده از این تکنیک ضمن مقاوم سازی دیوارهای گود برداری می‌تواند امنیت پروژه را در این مرحله تضمین نماید. این روش همچنین می‌تواند مزایای بسیاری از جمله کاهش هزینه‌ها، مدیریت مشکل ریزش سازه‌های کناری، توزیع بار و افزایش ظرفیت باربری و همچنین افزایش مقاومت دیواره در برابر فرسایش و ریزش را داشته باشد.
علاوه بر کاربردهای معماری، در پروژه‌های عمرانی نیز میتوان از مش بندی و خدمات شاتکریت به صورت گسترده استفاده نمود. به طور مثال برای ایمن سازی زمین‌های خاکی با شیب تند و با احتمال ریزش در کنار جاده‌ها و یا دیوارهای تونل نیز میتوان از این تکنیک به عنوان یک راهکار هوشمندانه برای حل معضلات استفاده کرد.
قیمت خدمات شاتکریت
متاسفانه به دلیل تغییر قیمت‌های مواد اولیه و دست مزد کارگران نمی توان همواره بازه قیمتی ثابتی برای خدمات شاتکریت و مش بندی ارائه کرد. اما قیمت مشخص شده برای این خدمات تا حدود زیادی به انتخاب نوع انجام خدمات شاتکریت و دستگاه لازم برای آن دارد. مولفه‌های دیگری از جمله متراژ فضای مورد نظر برای شاتکریت و مساحت آن نیز در قیمت تاثیر گذار است.
در برخی از پروژه‌ها به دلیل شرایط اقلیمی خاص پروژه و یا نیازهای ویژه آن، تشخیص به استفاده از مواد افزودنی در بتن می‌باشد. که آن نیز می‌تواند در هزینه‌های آن تاثیرگذار باشد. به طور مثال استفاده از مواد افزودنی زودگیر، کندگیر و یا ضد سولفات می‌تواند باعث افزایش قیمت نهایی شود.
قیمت خدمات شاتکریت و مش بندی
همانطور که اشاره کردیم بر اساس نوسانات بازار امکان ارائه بازه قیمتی دقیقی برای طولانی مدت نمی‌باشد. اما به طور کلی برخی موارد در هزینه‌های مش بندی تاثیرگذار است. مواردی از جمله نوع شبکه مش می‌تواند تاثیر قابل توجهی در این امر داشته باشد. به طور مثال در صورتی که از میلگردهای فولادی با شماره‌های مختلف یا انواع ساده، آجدار یا آجدار پیچیده استفاده شود، قیمت دچار تغییراتی خواهد شد.
در برخی از پروژه‌های عادی و کم ریسک‌تر میتوان از نوعی فنس فلزی ضخیم نیز استفاده نمود؛ که هزینه‌های ساخت را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. در برخی از کاربردی‌های مش بندی و شاتکریت نیز همچون مقاوم سازی بدنه استخر، حتی میتوان از توری‌های فلزی یا رابیتس ضخیم که انعطاف پذیر است؛ استفاده نمود. پس قیمت نهایی اجرای خدمات شاتکریت را تا حدود زیادی میتوان به نوع و جنس مش بندی نسبت داد.
در نهایت تعیین هر یک از این مواد از جمله نوع و شیوه اجرای خدمات شاتکریت، نحوه مش بندی و ابعاد آن باید توسط مهندس معمار؛ بر اساس نیازهای پروژه و محاسبات تعیین شود. بهتر است انجام خدمات تخصصی مش بندی و شاتکریت را به یک مجموعه ماهر و متخصص در این زمینه بسپارید تا خروجی نهایی به بهترین شکل انجام شود.
نحوه اجرای شاتکریت
باتوجه به موارد گفته شده، اجرای خدمات شاتکریت باید توسط افراد متخصص و با بهترین کیفیت انجام شود. بهتر است به هنگام اجرای فرآیند و یا حتی پیش از شروع شاتکریت، حتما با فردی متخصص در این حوزه جهت تهیه مصالح مناسب و باکیفیت، مشورت نمایید. هلدینگ ساختمانی سپنتا در اجرای شاتکریت و مش با شماست.